وبلاگ

بررسی تفاوت دیالیز خونی و دیالیز صفاقی

افراد زیادی وجود دارند که کلیه ی آنها نمی تواند وظیفه ی خود، که تصفیه خون می باشد را به درستی انجام دهد که برای این افراد از روش دیالیز کلیه برای تصفیه و از بین بردن مواد زائد خون استفاده می شود. با استفاده از این روش، خون بیماران تصفیه شده و مواد زائد در بدنشان باقی نمی ماند. امروزه دیالیز کلیه انواع گوناگونی دارد که در این مقاله به معرفی انواع روش های دیالیز، مانند دیالیز های خونی و صفاقی پرداخته ایم و تفاوت دیالیز خونی و دیالیز صفاقی را نیز مورد بررسی قرار داده ایم.

منظور از دیالیز کلیه چیست؟

کلیه، یکی از اندام های داخلی بدن موجودات زنده و به ویژه انسان ها می باشد که وظیفه ی اصلی آن تصفیه کردن خون از مواد زائد و آلوده می باشد. کلیه با تصفیه کردن خون، مواد زائد را از طریق خون به مثانه منتقل می کند که در این مرحله مواد زائد به کمک ادرار از بدن دفع می شود. حال اگر کلیه نتواند وظیفه ی خود را به درستی انجام دهند، مواد زائد در بدن انسان باقی می ماند که بسیار خطرناک و در خیلی از مواقع مرگبار می باشد. در چنین مواقعی گفته می شود که افراد دچار نارسایی کلیوی شده اند. امروزه دیالیز کلیه، فرایندی می باشد که با استفاده از بیماران کلیوی تحت درمان قرار می گیرند و یا به عبارت دیگر با دیالیز کلیه، وظیفه تصفیه کردن خون کلیه ها به کمک دستگاه های مخصوصی انجام می دهد.

اگر کلیه وظیفه خود را به درستی انجام دهد و خون را از مواد زائد تصفیه کند، میزان فشار خون افراد کنترل شده باقی می ماند و همچنین ویتامین D در بدن تولید می شود که باعث جذب بهتر کلسیم می شود که در غیر این صورت دیالیز کلیه این فرآیند را انجام خواهد داد.

روش های مختلفی در فرآیند دیالیز کلیه وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها پرداخته ایم.

آشنایی با روش دیالیز خونی

همانطور که گفته شد، دیالیز کلیه روش های گوناگونی دارد که یکی از آنها دیالیز خونی کلیه که به آن همودیالیز هم گفته می شود، می باشد.

دیالیز خونی، یکی از متداول ترین و رایج ترین روش ها برای دیالیز کردن بیماران مبتلا به نارسایی های کلیوی می باشد. نحوه ی عملکرد این روش به گونه ای می باشد که در آن یک کلیه مصنوعی مواد زائد و اضافی بدن را خارج کرده و خون خارج شده به کمک کلیه مصنوعی تصفیه می شود. بعد از این که خون آلوده ی خارج شده از بدن به کمک کلیه مصنوعی تصفیه شد، دستگاه دیالیز خون تصفیه شده را به بدن برمی گرداند. برای اینکه خون بتواند در کلیه مصنوعی جریان پیدا کند باید یک راهی برای اتصال به دستگاه دیالیز وجود داشته باشد که پزشک متخصص به کمک عمل جراحی راه عروقی به جهت متصل شدن به دستگاه دیالیز را در بدن بیماران به وجود می آورد.

آشنایی با روش دیالیز صفاقی

یکی دیگر از روش هایی که برای دیالیز کردن کلیه ها وجود دارد، روش دیالیز صفاقی می باشد. در شکم افراد یک پرده ی طبیعی به نام صفاق وجود دارد که در روش دیالیز صفاقی از آن استفاده می شود. در این پرده سوراخ هایی وجود دارد که مانند یک صافی عمل کرده و مواد زائد و اضافی بدن را می توان با استفاده از آن دفع کرد. در روش دیالیز صفاقی، یک کاتر به کمک عمل جراحی در داخل شکم بیماران قرار داده می شود که این کاتر با استفاده از صفاق موجود در شکم، عمل تصفیه خون را انجام می دهد. نحوه ی عملکرد این روش به گونه ای می باشد که در آن مایع دیالیز به صفاق وارد شده و مواد زائد موجود را به خود جذب می نماید. بعد از اینکه فرآیند به اتمام رسید، این مایع باید از داخل شکم تخلیه شود. به طور معمول انجام این روش چند ساعت به طول می انجامد که باید 4 یا 6 مرتبه در روز انجام شود.

لازم به ذکر است که خود دیالیز صفاقی انواع گوناگونی دارد که شامل: دیالیز صفاقی مداوم و مستمر سرپایی، دیالیز صفاقی متناوب و دیالیز صفاقی گردشی مداوم می باشد.

بیماران دیالیزی از چه عوارضی رنج می برند؟

اگر چه فرآیند دیالیز باعث بهبود حال بیماران کلیوی و نجات آنها از مرگ می شود اما این روش عوارضی مانند، کم شدن میزان فشار خون، کم خونی، بی خوابی، افسردگی، نامنظم شدن ضربان قلب، سوء تغذیه، تب، شکم درد، عفونت های خونی، افزایش میزان پتاسیم خون، اسپاسم عضلانی، بالا رفتن وزن و … را دارا می باشد که ممکن است برای بیماران و به ویژه بیماران مسن بسیار رنج آور باشد.