همودیالیز و عوارض دراز مدت آن در بیماران
کلیه ها به عنوان یکی از مهم ترین اعضای بدن بشمار می روند که ایجاد اختلال در کارایی آنها باعث مشکلات زیادی در بدن خواهد شد و شخصی که دچار بیماری شود مجبور می شود که درمان هایی را برای جلوگیری از این مشکلات پیش بگیرد که همودیالیز یکی از این درمان ها است؛ همودیالیز زیر شاخه ایی از دیالیز می باشد.
دیالیز و انواع آن
کلیه ها یکی از مهمترین اعضا در بدن می باشند که نقش یک دستگاه تصفیه را در بدن ایفا می کنند اما متاسفانه به مرور زمان برخی از عادات اشتباه و یا بیماری ها باعث آسیب رساندن به کلیه می شوند که نتیجه آن ایجاد اختلال در کارکرد کلیه ها می باشد و اگر آسیب های وارده به کلیه بیش از حد باشد باعث می شود تا کلیه ها از کار بیفتند و این امر سبب می شود تا فرد مجبور به انجام راهی درمانی به نام دیالیز شود؛ اما دیالیز به چه معنا است؟ دیالیز روشی درمانی برای تصفیه خون و ایجاد تعادل در بدن می باشد.
انواع دیالیز کلیه:
- دیالیز صفاقی (پریتونیل) : در این نوع دیالیز برای درمان بیمار از پرده ای به نام صفاق (پرده صفاق شکم) استفاده می شود، این پرده در عمل دیالیز به عنوان یک صافی عمل می کند.
- همودیالیز: نوعی درمان که طی آن با اتصال دستگاه دیالیز از طریق رگ ها به بدن عمل تصفیه انجام می شود.
همودیالیز چیست؟
همانطور که گفته شد همودیالیز یکی از زیر شاخه های دیالیز می باشد و در صورتی که در یک بیمار نتواند دیالیز صفاقی را انجام داد به سراغ همودیالیز می روند، در این روش شخص بیمار از طریق یک ورودی رگ دار به دستگاهی متصل می شود که این دستگاه نقش یک دستگاه پمپ را ایفا می کند؛ از طریق این را خون از بدن بیمار وارد دستگاه می شود و بعد از انجام عمل تصفیه دوباره به بدن فرد باز می گردد،افراد نیازمند به همو دیالیز معمولا باید چندین بار در هفته برای دیالیز به پزشک مراجعه کنند و در هر بار بیمار باید 2 الی 4 ساعت به دستگاه دیالیز وصل باشد. در برخی از موارد که میزان سلامت کلیه پایین باشد و انجام دیالیز نیز کارساز نباشد فرد باید عمل پیوند کلیه را انجام دهد.
انواع همودیالیز
این شاخه از دیالیز خود بسته به دفعات انجام به سه نوع سنتی، روزانه و شبانه تقسیم می شود، در نوع سنتی بیمار 3 الی 4 بار در هفته باید تحت درمان باشد تا دچار مشکل نشود اما در همودیالیز روزانه بیمار می تواند بدون مراجعه بیمارستان تحت درمان قرار گیرد با این تفاوت که تعداد دفعات دیالیز باید بالاتر و با مدت زمانی کمتر باشد. ( 6 بار در هفته)؛ همودیالیز شبانه نیز بطوری شباهت زیادی به نوع سنتی دارد یعنی تعداد دفعات عمل در هر دو به یک اندازه می باشد ( 3 الی 4 بار) با این تفاوت که بیمار می تواند بدون مراجعه به بیمارستان یا کلینیک به دستگاه وصل شود این کار باید در خانه و زمانی انجام شود که بیمار خواب است.
عوارض همودیالیز در بیماران چیست؟
مسلما هر کاری که به طور طبیعی انجام نپذیرد در دراز مدت می تواند عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد که گاها جبران پذیر نیز نیستند اما متاسفانه در برخی موارد دوری از برخی از کارها امکان پذیر نیستند و ما مجبور به انجام آنها هستیم و ناچارا دچار مشکلاتی خواهیم شد ؛ همودیالیز نیز یکی از درمان هایی است بعد از مدتی عوارضی برای بیمار دارد که این عوارض شامل موارد زیر می باشد:
عوارض جانبی:
- افت فشار خون، خستگی و بی حالی
- تهوع و سر درد
- ایجاد عفونت در سیستم گردش خون( این مسئله کاملا ناخواسته می باشد و بطور کامل به مهارت پرستار و پزشک معالج مربوط می باشد.)
- ترومبوز(ایجاد لخته خون در سیستم گردش خون)
- ایجاد نوعی سندروم که در برخی از بیماران که برای اولین بار قصد انجام دیالیز را دارند.
- به مرور زمان انجام دیالیز می تواند منجر به ایجاد نارسایی های قلبی گردد.
- یکی از خطرناک ترین عوارض دیالیز در دراز مدت به دلیل بالا یودن دفعات دیالیز و درگیر بودن رگ ها حین انجام کار ایجاد انواعی از مشکلات قلبی عروقی می باشد( مانند آملوئیدوز، نوروپاتی) که در بیماران کلیوی مهم ترین عامل مرگ میر است.
- در بیمارانی که در حین دیالیز علائمی مانند افت فشار یا تهوع وجود دارد باید به سرعت پیشگیری هایی صورت گیرد تا این مشکلات منجر به مرگ و میر نگردد.
