وبلاگ

بررسی عوارض عصبی همودیالیز و علل ایجاد آن ها

مطمئنا شما نیز تا بحال نام دیالیز را شنیده اید و با این روش درمانی آشنایی دارید. زمانی که کلیه بیمار قادر به انجام وظایف خود نباشد و به عبارت دیگر از کار بیافتد، بیمار باید از روش درمانی دیالیز استفاده نماید. برخی از عوارض عصبی همودیالیز ممکن است پس از انجام عمل دیالیز در بیمار مشاهده شود که برای او دردآور و بسیار سخت باشد. این عوارض به دلایل گوناگونی پس از عمل دیالیز رخ می دهند و برخی از عوامل همچون اضافه وزن بیمار ممکن است این عوارض را شدیدتر نماید. بنابراین بهتر است پیش از عمل همودیالیز با انواع عوارض عصبی همودیالیز آشنا شده و علل بوجود آمدن این عوارض و روش های درمان آن آشنا شوید تا پس از این کمتر دچار عوارض عصبی همودیالیز شوید.

همودیالیز چیست؟

همودیالیز عملی است که خون از بدن شخصی که دچار نارسایی و بیماری های کلیوی است خارج شده و پس از تصفیه، مجددا به بدن بازگردانده می شود. در واقع خون پس از خارج شدن از بدن توسط دستگاه دیالیز که مانند کلیه مصنوعی است، از همه مواد زائد و نامطلوب کاملا جدا شده و مواد مورد نیاز به آن اضافه می شود. در این روش خون کم کم از بدن خارج شده و پس از پاکسازی مجددا به بدن تزریق می شود. همودیالیز با اینکه یکی از بهترین راه های درمان برای بیماران دارای مشکلات کلیوی است اما در دسته ای از بیماران ممکن است شاهد برخی از علائم و عوارض پس از عمل دیالیز باشند.

عوارض عصبی همودیالیز که ممکن است پس از دیالیز در بیمار دیده شوند، عبارتند از:

• سردرد
• تهوع
• کرامپ عضلانی
• بی قراری
• تشنج
• گیجی و منگی
• تحریک پذیری عصبی

این عوارض عصبی همودیالیز ممکن است در هر یک از بیماران پس از عمل دیالیز دیده شود. هر یک از این عوارض عصبی همودیالیز به علل گوناگونی در بیمار رخ می دهند و برای پیشگیری و درمان این عوارض، روش های گوناگونی وجود دارد که توسط پزشک معالج انجام می شود. میزان تبحر پزشک نیز می تواند در کاهش ایجاد عوارض این چنینی در بیماران بسیار تاثیر گذار و مفید باشد.

علل ایجاد کرامپ عضلانی پس از همودیالیز و درمان آن

کرامپ عضلانی یکی از مهمترین عوارض عصبی همودیالیز است. کرامپ عضلانی به حالتی گفته می شود که یک عضله به صورت غیر ارادی منقبض می شود. کرامپ عضلانی نیز مانند اسپاسم است با این تفاوت که در کرامپ عضله به مدت طولانی تر و شدیدتر دچار انقباض می شود که این امر معمولا با درد همراه است. بین 33 تا 88 درصد بیماران پس از دیالیز به این عارضه دچار می شود. برای درمان کرامپ عضلانی از تزریق سی سی گلوکز، هیپرتونیک سالین و نیفیدیپین استفاده می شود. البته در مواقعی که بیمار دچار افت فشار خون می شود باید از درمان های دیگری برای او استفاده کرد. برای پیشگیری از بوجود آمدن کرامپ های مکرر در همودیالیز می توان از تمرین های مکرر فیزیوتراپی، کاهش سدیم موجود در محلول دیالیز، اگزازپام، پرازوسین، کارنتین و سولفات کینین استفاده نمود.

علل ایجاد تهوع و استفراع پس از همودیالیز و درمان آن

تهوع و استفراغ نیز یکی از شایع ترین عوارض عصبی همودیالیز هستند. تهوع و استفراغ ممکن است به دلیل مقدار بالای کلسیم یا سدیم موجود در محلول دیالیز، کاهش فشار خون، سندروم عدم تعادل، اتساع معده و عفونت های قسمت تنفسی به وجود آید. معمولا برای درمان تهوع و استفراغ پس از دیالیز، از داروهای ضد تهوع استفاده می شود. البته در مواقعی که علت تهوع کاهش فشار خون باشد، باید از داروهای دیگری برای درمان آن استفاده نمود. برای پیشگیری از بوجود آمدن تهوع و استفراغ می توان از بیکربنات به جای استات در محلول دیالیز استفاده نمود و از داروهای ضدتهوع قبل از همودیالیز استفاده نمود.

علل ایجاد سردرد پس از همودیالیز و درمان آن

سردرد نیز از یکی از شایع ترین عوارض عصبی همودیالیز است که درصد بالایی از بیماران پس از دیالیز این عارضه را دارند.  سردرد پس از همودیالیز ممکن است به دلیل سندروم عدم تعادل، وجود استات در محلول دیالیز و کاهش شدید کافئین در بیمارانی که چای یا قهوه مصرف می کنند، به وجود می آید. برای درمان سردرد پس از همودیالیز، معمولا داروهایی نظیر استامینوفن که برای سردردهای عادی نیز استفاده می شوند، تجویز می شوند. برای پیشگیری از به وجود آمدن سردرد پس از همودیالیز، بیمارانی که دچار افت کافئین هستند بهتر است یک فنجان چای یا قهوه بنوشند. برای سایر بیماران که به دلایلی غیر از افت کافئین دچار سردرد شده اند، می توان از بیکربنات به جای استات در محلول دیالیز استفاده نمود و همچنین از افت فشار خون نیز جلوگیری نمود.